Detachment – Tony Kaye (2011)

Γράφει η Camera Obscura

Ο σκηνοθέτης του American History X, Tony Kaye, το 2011 σκηνοθέτησε ένα ακόμη σκληρό δράμα, το Detachment. Αν έχεις γερό στομάχι, λοιπόν, συνέχισε να διαβάζεις αυτό το post. Αλλιώς, μη δεις την ταινία.

Ο Henry Barthes (Adrien Body) είναι αναπληρωτής καθηγητής και η νέα του απόσπαση θα τον βρει σ’ένα σχολείο όπου η καθημερινότητα δεν είναι όμορφη, δεν είναι υγιής, δεν είναι απλή. Εκεί, θα διδάξει για τρεις εβδομάδες. 

Σ’ένα από τα πιο δυσλειτουργικά εκπαιδευτικά συστήματα, το αμερικανικό, ο Henry θα προσπαθήσει να βάλει τάξη στο χάος. Όμως, για να το καταφέρει πρέπει να νικήσει την αδιαφορία του ίδιου του σχολείου και των καθηγητών απέναντι στους μαθητές του, την αδιαφορία των ίδιων των γονέων απέναντι στα ίδια τους τα παιδιά, την αδιαφορία  των ίδιων των παιδιών απέναντι στους εαυτούς τους. Με όπλο την ουσιαστική γνώση, ο Henry, θα προσπαθήσει να κάνει τη δουλειά του. Να διδάξει σε αυτά τα παιδιά. Να τους πάει ένα βήμα πιο μακριά. Να τους απεγκλωβίσει από τον ανελεύθερο κόσμο τους.

Ο Henry υπήρξε δυστυχισμένος στα παιδικά του χρόνια. Γνωρίζει λοιπόν καλά πώς είναι να νιώθεις παράσιτος μέσα σε μια οικογένεια αλλά και μέσα στην ίδια την κοινωνία. Όμως, ο Henry, όσο σούπερ ήρωας κι αν ακούγεται, έχει και ο ίδιος μια προβληματική συμπεριφορά. Δεν μπορεί να μείνει για λίγο καιρό κάπου. Ίσως και γι’αυτό έχει επιλέξει να είναι αναπληρωτής καθηγητής. Δεν μπορεί να δεθεί με τους ανθρώπους. Για λίγο, λοιπόν, καιρό θα προσπαθήσει να έρθει κοντά με την συνάδελφό του, Sarah Madison (Christina Hendricks), για λίγο θα νοιαστεί για τη νεαρή πόρνη Erica (Sami Gayle) και για λίγο θα προσπαθήσει να βοηθήσει την πολύ κλειστή μαθήτριά του Meredith (Betty Kaye). Μόνο που αυτές οι τρεις γυναίκες, όσο κι αν μοιάζει αδύνατον, θα καταφέρουν να τρυπώσουν στην καρδιά του και να του φωτίσουν τα σκοτάδια του. Να του δείξουν κάθε του ατέλεια. Και οι άμυνές του θ’αρχίσουν να διαλύονται...

Ηθικά ζητήματα που θα κάνουν το μέσα σου άνω κάτω. Αυτό είναι το Detachment του Tony Kaye. Άνθρωποι παραμελημένοι. Παιδιά που χάνουν τον δρόμο τους και φλερτάρουν με τις πιο επικίνδυνες καταστάσεις. Ακόμη και με τον θάνατο. Ζωές εγκλωβισμένες στο τίποτά τους. Άνθρωποι χωρίς συναισθήματα. Άρα, άνθρωποι παράλυτοι. Οργή, μοναξιά, εγκλωβισμός και καταπίεση. Το μυαλό του ανθρώπου που έχει πνιγεί από τα σκουπίδια και είναι έτοιμο να εκραγεί.

Και δεν νομίζω πως υπήρχε πιο κατάλληλος ηθοποιός από τον Adrien Body για να σηκώσει στις πλάτες του όλο αυτό το βάρος. Μία εξαιρετική ερμηνεία. Ένα από τα πιο κινηματογραφικά πρόσωπα που θα βρεις ποτέ σε ταινίες και ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του, σε αυτή την ταινία έχει καταφέρει να διεισδύσει ολόκληρος στον ρόλο του. Κοντά του η Christina Hendricks που μ’ έκανε να την αγαπήσω για την πολύ ουσιαστική της παρουσία στην ταινία, κάτι που κρύβει από πίσω ταλέντο και δουλειά. Από το υπόλοιπο cast ξεχώρισα τον Tim Blake Nelson που υποδύεται τον καθηγητή Wiatt,  ένας χαρακτήρας που νιώθει ξεγραμμένος από τους ανθρώπους, αόρατος ανάμεσά τους. Όσο για τον χαρακτήρα της Meredith που τον έπαιξε η Betty Kaye, αγχώθηκα πολύ, θύμωσα πολύ, έκλαψα πολύ. Μια ερμηνεία-ρόλος που δεν θα ξεχάσω ποτέ. 

Στα πλην της ταινίας θα έβαζα σίγουρα την διάρκεια και το μοντάζ της. Κάποιες στιγμές ένιωσα να ξεχνάω τί παρακολουθώ, ίσως γιατί ήταν υπερφορτωμένο από σκηνές που θα μπορούσαν να έχουν κοπεί στο μοντάζ. Επίσης, για όσους δεν αντέχουν τα δράματα, το Detachment είναι ένα από τα πιο καταθλιπτικά φιλμ που έχω δει ποτέ, επομένως δεν θα τους το πρότεινα. Είναι πολύ σκληρή και καταθλιπτική ταινία. Τα ζωγραφισμένα σχέδια που θα δεις να προβάλλονται στην οθόνη σου, κάνουν το θέμα της ταινίας ακόμη πιο βαρύ. Και σου λέω από τώρα πως τα σχέδια αυτά δεν δείχνουν φωτεινούς ήλιους και πουλιά να κελαηδούν ευτυχισμένα.  Όμως, αυτό το “πλην”, στον δικό μου κόσμο δεν είναι τίποτα περισσότερο από την πραγματικότητα. Γιατί η ζωή για τους περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο είναι σκληρή. Επομένως, οφείλουμε να μη κλείνουμε τα μάτια μας σε αυτές τις ταινίες.

Ο Tony Kaye με αυτή την ταινία μού επιβεβαίωσε πως έχει έναν πολύ ιδιαίτερο και εύστοχο τρόπο να περιγράφει τα θέματά του. Σε ρίχνει στα βαθιά κατευθείαν. Και εσύ πρέπει να επιβιώσεις. Όπως και οι χαρακτήρες του. Δες το φιλμ όποτε έχεις διάθεση να διαλυθείς. Ύστερα μη βιαστείς να το ξεχάσεις. Φ!

Παίζεται στις αθηναϊκές αίθουσες.